Beyin İmplantları Felçli Maymunları Yürütüyor

17.07.2018

Sıra insanlara gelecek mi?

Felç ya da inmeyi beyin ile omur ilik arasındaki bağlantının kopmasından ve bu durumun düzeltilememesinden dolayı kalıcı olarak nitelenen bir durum olarak ifade edebiliriz. Ancak, geçtiğimiz yıllarda beynin sinirsel bağlantılarının nasıl çalıştığının ve nasıl tedavi edilebilecğeinin daha iyi anlaşılması üzerine, bilim insanları hasarlı alanlardaki bağlantıyı yenilemek için çalışmalarını sürdürüyor.

Yakın zamanda yapılan çalışmalarda arka bacaklarının birinden felçli olan iki maymuna yerleştirilen implantlar maymunların yeniden yürüyebilmesini sağlamış durumda.

Gerçekleştirilen bu başarılı çalışma insanlar için de benzer bir yöntemin geliştirilebileceğini düşündürüyor. Kişi felç geçirdiği zaman sinyal iletmesi gereken pek çok sinir hücresi işlevsiz hale gelir. Bu da beynin o bölgedeki kas grubunun hareket etmesi için gereken sinyalleri gönderememesine sebebiyet verir. Eğer vücudumuz birkaç sağlam sinir hücresini kuvvetlendirmenin bir yolunu bulabilirse, hareket etme yetisini de yeniden kazanabilir.

Yakın zamanda gerçekleştirilen bir çalışmaya göre, araştırmacılar arka bacaklarından birini kaybetmiş olan iki maymunun beyinlerine ufak birer cihaz yerleştirdiler. Söz konusu cihazlar beyinde hareketi sağlayan motor korteksinden kaydetmiş oldukları elektrik sinyallerini bilgisayara gönderdiler. Bilgisayar da bu sinyalleri omur iliğinde bulunan bir grup sinire bağlı olan elektrotun anlayabileceği bir şekle dönüştürdü ve maymunların yeniden yürüyebilmeleri için gerekli sinir iletiminin gerçekleşmesi sağlandı.

Beyindeki elektrik sinyallerinin nasıl hareketi sağladığını ve bunun nasıl yeniden işlevsel hale getirilebileceğini anlamak için yapılan araştırmalardan elde edilen tek başarı bu değil elbette. Ancak bu çalışmadaki yöntem sıradan hücre bağlantılarına ihtiyaç duymadığından dolayı elde edilen başarı son derece önemli.

Newcastle Üniversitesi’nden nörobilimci Andrew Jackson’ın ifadelerine göre bu implant anlık olarak beyin dalgalarını dönüştüren bir “kapalı devre uyarımı” gerçekleştiriyor. Bunun anlamı, hastanın zedelenmiş dokusundaki sinirleri uyandırmak için gereken komutun tekrar tekrar yinelenmesi gerektiği.

Maymunlar ile gerçekleştirilen bu başarı her ne kadar kanıtlanmışsa da henüz insanlar üzerindeki kullanımı uzak görünüyor. Sistem, bir bacağın adım atabilmesi gibi geniş kas sistemlerinde başarılı ancak kişinin dengesini sağlamak gibi yapacağı küçük çaplı hareketler için henüz yeterli seviyede değil. Araştırmanın hızlı ilerleyişine karşın bilim insanlarının kablosuz cihazla sinirleri tetikleyebilmeleri için bu tip ufak tefek hareketlerin de nasıl işlediğini daha iyi anlamaları gerekiyor.

*Çalışmanın detaylarına Nature dergisinin 2016 Kasım sayısından ulaşabilirsiniz. Referans: https://www.nature.com/news/brain-implants-allow-paralysed-monkeys-to-walk-1.20967